του Νεκτάριου Διατσίδη

Τα φρένα είναι το κυριότερο σύστημα ενεργητικής ασφάλειας και χωρίς την αποτελεσματική λειτουργία τους ο κίνδυνος ατυχήματος είναι μεγάλος. Η συντήρηση των φρένων γίνεται μετά από πολλά χιλιόμετρα και η οπτική επιθεώρηση δεν είναι αρκετή για να εντοπιστούν προβλήματα, με αποτέλεσμα όταν θα πρέπει να φρενάρουμε έντονα, τότε αυτά μπορεί να μην αποδώσουν σωστά και χωρίς καλή «αίσθηση», έχοντας δυσάρεστα αποτελέσματα.

Στη λειτουργία των φρένων συμβάλουν τα ελαστικά που πρέπει να είναι σχετικά καινούργια, με σωστές πιέσεις και χωρίς φθορά, ενώ οι αναρτήσεις πρέπει να λειτουργούν άψογα, να είναι σωστά ρυθμισμένες και σύμφωνα με το βάρος του αναβάτη ώστε να γίνεται και η σωστή χρήση των φρένων ως προς την κατανομή του φρεναρίσματος του εμπρός τροχού αλλά και του πίσω.

Τα τακάκια θέλουν έγκαιρη αλλαγή για να μη φθείρουν τους δίσκους και να έχουν σωστή και προοδευτική αίσθηση στο φρενάρισμα.

Τα φρένα οπτικά δείχνουν την κατάστασή τους, με πρώτο εμφανές πρόβλημα τη φθορά στα τακάκια όπου δεν πρέπει να έχουν πάχος του υλικού τους μικρότερο των δυο χιλιοστών, αλλά και διαφορά μεταξύ τους σε αυτή τη φθορά.

Οι δίσκοι φαίνονται αν έχουν φθαρεί από τη στιγμή που έχουν έστω και μικρό «νύχι» εξωτερικά και αντίστοιχα περισσότερο πάχος προς την εσωτερική διάμετρο του δίσκου όπου δεν πιέζουν τα τακάκια σε σύγκριση με το λιγότερο πάχος του δίσκου στην επιφάνεια που δέχεται την πίεση και την τριβή από αυτά. Στην επιφάνεια που δέχεται την πίεση το πάχος δεν πρέπει να έχει μειωθεί σχεδόν καθόλου σε σύγκριση με το αρχικό και δεν πρέπει να έχει γραμμές και διακυμάνσεις στην επιφάνεια.

Η φθορά του δίσκου δεν πρέπει ποτέ να φτάσει σε τέτοιο επίπεδο.

Ο οπτικός έλεγχος δεν αρκεί για να εντοπίσουμε όλα τα πιθανά προβλήματα αλλά είναι απαραίτητος μαζί με την προληπτική και περιοδική συντήρηση του συστήματος, καθώς και με τη βοήθεια του ελέγχου των φρένων σε φρενόμετρο. Σε ότι αφορά τους δίσκους με τη χρήση του φρενόμετρου μπορούμε να εντοπίσουμε αν έχουν στραβώσει και προκαλούν αυξομειώσεις της δύναμης πέδησης. Το φρενόμετρο μπορεί να υπάρχει σε συνεργεία αλλά και σε Κ.Τ.Ε.Ο.(Κέντρα Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων), όπου μπορούμε να ζητήσουμε έναν εκούσιο έλεγχο χωρίς να είναι κοντά η ημερομηνία του υποχρεωτικού περιοδικού ελέγχου.

Οι οπτικοί έλεγχοι του συστήματος συνεχίζονται στον έλεγχο της στάθμης των υγρών και σε περίπτωση που η στάθμη έχει πέσει χωρίς να υπάρχει φθορά στα τακάκια τότε υπάρχει κίνδυνος διαρροής, που είναι πολύ σοβαρό πρόβλημα. Ο έλεγχος των εύκαμπτων σωληνώσεων είναι επίσης σημαντικός και μικρές ρωγμές στο εξωτερικό περίβλημα δείχνουν ότι έχουν ξεραθεί από τα χρόνια και χρειάζονται αλλαγή, ενώ αν τυχόν υπάρχει κάποια μικρή διόγκωση, τότε με ένα δυνατό φρενάρισμα στο σημείο αυτό ο εύκαμπτος σωλήνας θα ανοίξει με καταστροφικά αποτελέσματα.

Οι οπτικοί έλεγχοι των εύκαμπτων σωληνώσεων πρέπει να γίνονται συχνά, όπως και των καλωδίων των αισθητήρων του ABS.

Στο σύστημα πέδησης με ABS οι αισθητήρες θέλουν οπτικό έλεγχο για τυχόν φθορά στα καλώδια, ενώ αν οι αισθητήρες δεν λειτουργούν για οποιονδήποτε λόγο, αυτό είναι κάτι που μπορεί να το εντοπίσει το ίδιο το σύστημα με τον διαγνωστικό έλεγχο που εκτελεί στο ξεκίνημα της περιστροφής των τροχών.

Το σύστημα πέδησης έχει υγρά τα οποία έρχονται σε επαφή με την ατμόσφαιρα και μετά από δυο χρόνια και συχνή χρήση της μοτοσυκλέτας θέλουν αλλαγή η οποία στα συστήματα με ABS είναι πιο δύσκολη στη διαδικασία. Αν τα φρένα έχουν χρησιμοποιηθεί πολύ έντονα όπως στη χρήση εντός πίστας, αλλά και με παρατεταμένο φρενάρισμα σε μεγάλη κατηφόρα όπως σε κατέβασμα από ορεινή διαδρομή, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να έχουν φτάσει κοντά σε σημείο βρασμού και να έχουν χάσει τη δυνατότητα να διατηρούν αυτό το σημείο βρασμού σε υψηλές θερμοκρασίες με αποτέλεσμα να μας «προδώσουν» χωρίς προειδοποίηση σε κάποιο δυνατό φρενάρισμα. Έτσι αν θυμόμαστε ότι έχουμε χρησιμοποιήσει έντονα τα φρένα πρέπει να αλλάξουμε τα υγρά τους. Μία ένδειξη ότι έχουν φτάσει κοντά σε σημείο βρασμού είναι ότι έχει μεγάλη και ελαστική διαδρομή η μανέτα ή ο λεβιές, κάτι που επίσης συμβαίνει αν υπάρχει αέρας στο κύκλωμα που οφείλεται σε διαρροή και αυτός ο αέρας μειώνει το σημείο βρασμού των υγρών. Οι αντλίες των φρένων επίσης μπορεί να έχουν εσωτερικές διαρροές με αποτέλεσμα την αργή υποχώρηση της μανέτας ή του λεβιέ κατά τη διάρκεια του φρεναρίσματος.

Η στάθμη των υγρών φρένων πρέπει να είναι εντός των ορίων, αλλά καλό είναι να αλλάζονται κάθε δύο χρόνια ή μετά από έντονη χρήση των φρένων.

Έχοντας ελέγξει τα φρένα σε όλα τα σημεία, αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι η δύναμη φρεναρίσματος που μπορούμε να εφαρμόσουμε στο εμπρός και πίσω φρένο ανάλογα με την πρόσφυση του δρόμου και των ελαστικών αλλά και το βάρος μας ή το συνολικό βάρος μαζί με τον δεύτερο αναβάτη. Σε πολύ ολισθηρή και βρεγμένη άσφαλτο το φρενάρισμα χρειάζεται να γίνεται με ταυτόχρονη χρήση εμπρός και πίσω φρένου έτσι ώστε να αντιστοιχεί με το βάρος που έχει ο κάθε τροχός. Αν το βάρος του αναβάτη είναι μεγάλο, τότε σε ολισθηρή άσφαλτο χρειάζεται αρκετό πίσω φρένο, γιατί δεν υπάρχει μεγάλη μεταφορά φορτίου εμπρός. Αν η άσφαλτος είναι πολύ καλή και στεγνή, τότε η μεταφορά φορτίου ενός αναβάτη μεγάλου βάρους που βρίσκεται πιο ψηλά από το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας φορτίζει πολύ έντονα το εμπρός ελαστικό, οπότε χρειάζεται σχεδόν μόνο μπροστινό φρένο και σταδιακό άφημα του πίσω κατά τη διαδικασία ενός προοδευτικού φρεναρίσματος. Σε απότομα φρεναρίσματα σε καλή άσφαλτο το πίσω φρένο θέλει ελάχιστη εφαρμογή από την αρχή. Με δύο αναβάτες το πίσω φρένο χρειάζεται σε μεγαλύτερο ποσοστό και η συνολική δύναμη πέδησης να αυξηθεί αντίστοιχα.